18 stycznia 2010 podpisana została umowa z wykonawcą na kompleksową modernizację budynku ostrowskiej Synagogi. Renowacją zajmie się toruńska firma Restauro, która wystartowała w przetargu ograniczonym tworząc konsorcjum z firmą ostrowską. Ci oferenci zaproponowali najniższą kwotę za kompleksowe wykonanie prac. Na to zadanie Miasto Ostrów Wielkopolski pozyskało środki unijne.
Koszt renowacji to kwota ponad 6,8 mln. zł (prace budowlane, nadzór inwestorski, dokumentacja, wykonanie przyłącza cieplnego), z czego ok. 70 proc. stanowić będą pozyskane przez miasta środki unijne z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 na rozwój kultury i dziedzictwa narodowego.
– Procedura przetargowa była podzielona na dwa etapy. Udało się ją zakończyć na początku roku i wykonawca mógł podpisać dokumenty i przejąć plac budowy. Podobnie jak wielu mieszkańców czekamy teraz na rozpoczęcie prac – mówi Stanisław Krakowski Zastępca Prezydenta Ostrowa.
Plany remontowe wykonawcy komplikuje nieco aura, a przede wszystkim zalegający śnieg i bardzo niska temperatura. W pierwszej kolejności wykonawcy chcą przygotować plac budowy, a następnie ustawić rusztowania oraz wykonać niezbędne prace rozbiórkowe ( m.in. demontaż stolarki drzwiowej i okiennej).
W dalszej kolejności wykonany zostanie remont dachu i wież ( pokrycie blachą miedzianą), restaurowana będzie także bogato zdobiona elewacja zewnętrzna. Te prace oraz dodatkowo kostka granitowa przed budynkiem i kute ogrodzenie wykonane zostaną w 2010 roku. Cały obiekt ( w tym wnętrza) odnowiony będzie najpóźniej do 30 czerwca 2011 r.
Zgodnie z przygotowanym wnioskiem o środki unijne zabytkowy budynek ostrowskiej synagogi, architektoniczny unikat w skali Europy, przeznaczony zostanie na cele kulturalne.
Kolor elewacji ustalono na podstawie badań stratygraficznych (tzw. warstwowych). W wyniku tych ekspertyz ustalono, że będzie synagoga pomalowana zostanie na tzw. ugier (brudny żółty). Remont w jak najmniejszym stopniu będzie ingerował w bryłę obiektu, jedynie w zakresie koniecznym do doprowadzenia niezbędnych mediów.
Docelowo wieże będą podświetlone, zniknie betonowy płot, pojawi się zieleń.
– Mimo, że jest to jedna z najlepiej zachowanych synagog – udało się zachować bardzo dużo zabytkowej substancji, to jednak obiekt wymaga natychmiastowego remontu. Najtrudniejsze elementy do odrestaurowania to stolarka drzwiowa, okienna oraz elewacja będąca w najgorszym stanie. Kolejnym etapem będzie odtwarzanie polichromii – wyjaśnia Elżbieta Wolniewicz – Kukuła, miejski konserwator zabytków.
Obiekt przeznaczony zostanie na cele kulturalne. Oprócz sali koncertowej, która pomieści ok. 150 osób (dokładnie 142) będzie też możliwość wykorzystania empor (balkonów) jako galerii. Scena będzie umieszczona od strony wschodniej.
– Powstanie produkt pn. ,,Forum Synagoga’’, który będzie pełnił funkcję galerii, sceny dla działań teatralnych, oprócz tego pojawią się sezonowo kioski promocyjne, a cały obiekt będzie ogólnodostępny. Właśnie te elementy wpłynęły na to, że projekt został bardzo wysoko oceniony i teraz będziemy je realizować. Wcześniej staraliśmy się o środki z Ministerstwa Kultury, które jednak tak dużych projektów nie finansowało – wyjaśnia Karolina Pilarczyk – Dworaczyńska z Biura Pozyskiwania Środków Zewnętrznych.
Z myślą o turystach udostępniona zostanie także wieża do celów widokowych.
Przypomnijmy, że w 2006 r. Gmina Żydowska Wyznaniowa we Wrocławiu na mocy zawartego porozumienia przekazała synagogę miastu. Na rzecz gminy przekazano wtedy 225 tys. zł tytułem odszkodowania za zrzeczenie się roszczeń do nieruchomości, na której stoi obiekt. Do porozumienia doszło wtedy m.in. dzięki zaangażowaniu ówczesnego ambasadora Izraela w Polsce Szewacha Weissa i naczelnego rabina w Polsce Michaela Schudricha. Warunkiem umowy było wybudowanie dwóch lapidariów na obrysach i działkach dwóch dawnych żydowskich cmentarzy.
Ostrowską synagogę wzniesiono w latach 1857-1860. Należy do najpiękniejszych w Europie tego typu obiektów, wybudowanych w stylu mauretańskim Pierwowzorami dla tych obiektów (ostrowskiej synagogi) były okazałe synagogi z terenu Prus – z Berlina, Lipska, Kolonii, Drezna czy Kassel oraz z Budapesztu i Wiednia. Przybrały one „kostium” form orientalizujących – tzw. styl mauretański, czerpiący także inspiracje z biblijnych opisów świątyni Salomona w Jerozolimie. Proweniencji formalnej synagogi ostrowskiej należy szukać w najbardziej reprezentatywnych zabytkach tego typu w Europie Środkowej.
źródło:
Janusz Grzesiak
Urząd Miejski w Ostrowie WLkp.
 | ||
 | ||
 | ||
 | ||
 |
