Dwadzieścia lat temu, w 1990 r. po pierwszych demokratycznych wyborach, zaledwie cztery miesiące funkcjonowania miały za sobą odrodzone polskie samorządy. Początki nowych samorządów były tematem konferencji, która odbyła się w piątek 10 września 2010 r. w Kaliszu.
Organizatorami konferencji pt. „Władza lokalna w procesie transformacji systemowej” były: Wydziały Pedagogiczno – Artystyczny oraz Nauk Politycznych i Dziennikarstwa były Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Wśród gości znaleźli politycy i samorządowcy, a wśród nich dr Waldemar Sługocki Wiceminister Rozwoju Regionalnego, Posłowie na Sejm Józef Racki, Witold Sitarz i Jarosław Urbaniak), senator I kadencji prof. Jerzy Pietrzak, V-ce Przewodniczący Sejmiku Województwa Wielkopolskiego Kazimierz Kościelny oraz liczne grono samorządowców oraz pracowników naukowych.
Władze samorządowe Ostrowa Wielkopolskiego reprezentował Stanisław Krakowski Zastępca Prezydenta Miasta.
Ideę konferencji przedstawił prodziekan Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa prof. dr hab. Jerzy Babiak.
– Zadaniem konferencji jest uczczenie dwudziestu lat samorządu i to w obszarze lokalnym, poprzez zgromadzenie osób, które rozpoczynały budowanie samorządu lokalnego w południowej Wielkopolsce. Cel jaki nam przyświeca to nie tylko wymiana, ale również diagnoza przyczyn także niepowodzeń. Odpowiedź czy zależało to od ludzi, czy przyczyn, niepowodzeń, należy doszukiwać się po stronie rozwiązań systemowo-ustrojowych? Mam nadzieję, że plonem tej konferencji będzie właśnie ta diagnoza, którą przekażemy odpowiednim władzom z sugestiami, po to, by zmienić samorząd w organizm jeszcze bardziej efektywny niż dotąd – powiedział prof. J. Babiak.
Pierwsza część konferencji zdominowana została przez pracowników naukowych, którzy zajmują się problematyką samorządową. Prof. Babiak przedstawił, w jaki sposób i w jakim zakresie regulowany jest samorząd w prawie europejskim.
Dr Krzysztof Urbaniak z Uniwersytetu Warszawskiego zaprezentował ewolucję samorządowego prawa wyborczego w Polsce w latach 1990 – 2010. W tej części konferencji prelegentem był również Wiceminister W. Sługocki, który omówił rolę i znaczenie funduszy europejskich w rozwoju społeczności lokalnych koncentrując uwagę zarówno na obecnej, jak i przyszłej perspektywie finansowej, tj. 2007- 2013 i 2014 – 2020.
– Słuchając dziś wypowiedzi naukowców patrzymy z pewnym dystansem na to, jak analizują początki funkcjonowania samorządów. Inaczej wyglądało to z od strony praktycznej. Wtedy wszyscy tak naprawdę uczyli się nowej rzeczywistości, w której brak było jasnych reguł prawnych, dookreślonych kompetencji itp. Było to o tyle trudniejsze, że nie można było zatrzymać pracy ciepłowni czy wodociągów po to by dogotowywać ich funkcjonowanie do nowych przepisów czy kompetencji. One musiały w sposób ciągły zaspokajać potrzeby ludzi. Była to wiec praca na żywym organizmie – powiedział Stanisław Krakowski Zastępca Prezydenta Ostrowa. – W tej pierwszych latach radni, mieszkańcy ufali jednak prezydentowi wierząc, że zmiany przyniosą zamierzone rezultaty. Z czasem doszliśmy do takich rozwiązań, które nazywane są ostrowskim modelem zarządzania. Nasze mechanizmy skopiowano także wiele miast i gmin w kraju.
W drugiej części konferencji wystąpiły osoby, które pracowały we władzach lokalnych na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku. Wśród nich m.in. Cezary Nowakowski (Delegat Pełnomocnika Rządu ds. reformy samorządu terytorialnego w województwie kaliskim), Eugeniusz Małecki (wojewoda kaliski w latach 1991 – 1998). Konkluzją konferencji było stwierdzenie, że reforma samorządowa była bez wątpienia sukcesem transformacji systemowej doprowadzając jednocześnie do wymiany znacznej części elit politycznych na poziomie lokalnym.
Plonem spotkania będzie pokonferencyjna publikacja. Honorowy patronat nad konferencją objął Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak. Samorząd województwa współfinansował również przedsięwzięcie.
źródło:
Janusz Grzesiak
Urząd Miejski w Ostrowie Wlkp.